Birobidżan — czy warto ?

[eyescrime]

Witam,

Planuję, jeszcze nie wiem dokładnie na kiedy, przejazd koleją z Moskwy do Władywostoku.

Pociąg przejeżdża przez Birobidżan, przed Chabarowskiem, i zastanawiałem się czy warto się tam zatrzymać w poszukiwaniu pozostałości po "radzieckim Izraelu", gdyż Stalin wysłał Żydów z ZSRR do Birobidżanu w latach 20 czy 30 ubiegłego wieku.

Czy ktoś już tam był i poleciłby co tam zwiedzić i zobaczyć ?

Dziękuję z góry za wszelkie wskazówki

[xcu]

Też interesowałem się tematem.


Relacje:

- z 1995:
https://web.archive.org/web/20071020092 ... a/C12.html
https://web.archive.org/web/20071011181 ... /R04a.html
... i 10 lat później:
https://web.archive.org/web/20120527221 ... robidzhan/
Była i trzecia podróż w te same miejsca w 2015, ale nie widzę w necie relacji. Chyba trzeba zajrzeć do książki:
http://lisadickey.com/2017/01/bears-in- ... k-trailer/

- z 2017:
https://belisrael.info/?tag=birobidzhan ... narodnyy-u

- też z 2017:
https://wedrowkizpawlem.pl/europa/rosja ... ntry-18583
(od 4:45)


Na stronie obwodu piszą o dwóch gminach żydowskich (?) w mieście, "Фрейд" z nową synagogą, muzeum i restauracją przy ul. Szolem-Alejchema koło dworca kolejowego i "Бейт Тшува" ze starą synagogą przy ul. Majakowskiego, ostatnio wyremontowaną:
http://www.eao.ru/isp-vlast/upravlenie- ... iy-turizm/

Kawiarnio-restauracja przy synagodze:
http://simha-cafe.ru/menyu

Remont starej synagogi w 2017:
https://www.dvnovosti.ru/eao/2017/09/09/71601/

Muzeum krajoznawcze, też niedaleko dworca:
http://www.museum.ru/M2790

Są też muzea w mniejszych miejscowościach obwodu.


Co ciekawsze współczesne materiały na YT:

- Wywiad z obecnym rabinem:


- Dokument o mieście (bardziej teraźniejsze sprawy od 25:10, np. 29:00 o starej synagodze):


- Wywiad z przewodniczącym miejscowej gminy żydowskiej (?) (od 10:35):


- 10:55 ciekawy detal na fasadzie.


- Dokument:

Niestety, sklepu z 7:00 już nie ma:
https://goo.gl/maps/QVa4BFY8qKE47e4o9

- Odnośnie 'prawdziwych' śladów żydowskości:



Trochę bardziej pesymistyczny artykuł:
https://www.theguardian.com/world/2017/ ... h-heritage


Książka w temacie:
https://kulturaliberalna.pl/2019/12/10/ ... -recenzja/
"Żydowski Disneyland bez Żydów (większość zdecydowała się po upadku ZSRR na migrację do Izraela) i władze traktujące żydowskość jako produkt/markę zderzają się tu z autentycznym poszukiwaniem tożsamości w świecie postsowieckim."


Strona o żydowskim życiu kulturalnym w mieście (na razie widać że działa na pół gwizdka):
http://jewish-bir.ru/


RIA Birobidżan na YT:
https://www.youtube.com/user/Slavinctc/videos


Spisy represjonowanych od lat '30 do '50. Na podstronach miejscowości bywają przedruki wspomnień ze "Szternu", może znalazłoby się coś ciekawego na prowincji. Niektóre osoby też mają własne podstrony.
http://eao.memo27reg.org/kniga-pamati


http://nasledie-eao.ru/
Dość obiecująca strona "Historyczne i kulturalne dziedzictwo Żydowskiego Obwodu Autonomicznego", np. taka broszurka:
http://nasledie-eao.ru/news/smi/nasledi ... 96%201.pdf
str. 37 - wywiad z nauczycielką z Birofeldu popularyzującą lokalną historię


Przedwojenne zdjęcia:
http://international.loc.gov/intldl/mtf ... html#j_eng

Stare zdjęcia ulic, budynków:
https://ru.nailizakon.com/b/birobidzhan.html


Podsumowując, na szybkie jednodniowe zwiedzanie to chyba niewiele jest do obejrzenia, muzea i dwie synagogi (w tym jedna nowa). Po solidnym przewertowaniu internetu wiele tam na miejscu nie zaskoczy. A np. bilety Moskwa-Birobidżan + Birobidżan-Władywostok wychodzą w plackarcie ok. 15% drożej niż jeden Moskwa-Władywostok.
Z kolei przejazdem pociąg stoi ledwie kilka minut, więc można co najwyżej kupić numer "Szterna" na pamiątkę:
http://www.gazetaeao.ru/birobidzhaner-shtern/
Przy dłuższym pobycie i chęci dokopywania się resztek autentycznych śladów dałoby się coś znaleźć, chociaż jest tego coraz mniej (remonty, nowa zabudowa, odchodzenie starszego pokolenia).


I bardziej dla śmiechu...

Artykuł z 2004 z soczystą końcówką:
http://www.jewishmag.com/75mag/birobidz ... idzhan.htm
"The dream of revival of the Yiddish culture in Birobidzhan died a hard death. The name still exists on some maps, but no one believes that there is a Jewish Autonomous Region anymore.
Fortunately we Jews now have our own country, Israel, with our new dynamic culture that blends the European and S'fardic cultures, the religious and secular lives in a throbbing and living example to G-d's desire that His children return to His chosen homeland, and not make one in another location."

[xcu]

Kto zgadnie jak będzie wyglądał następny pomnik pod birobidżańskim dworcem?
https://prokhab.ru/news/incident/zhitel ... 11844.html